Thứ Ba, 15 tháng 1, 2013

NHỚ VỀ QUÊ NỘI



KHÓC GIỮA CHIÊM BAO
    Vương Trọng
  
Đã có lần con khóc giữa chiêm bao
Hình mẹ hiện về những năm khốn khó
Đồng sau lụt đường đê sụt lở,
Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn. 



Anh em con chịu đói suốt ngày tròn,
Trong chạng vạng ngồi co ro bậu cửa.
Có gì nấu đâu mà nhóm lửa
Ngô hay khoai còn ở phía mẹ về. 


Chiêm bao tan nước mắt dầm dề,
Con gọi mẹ một mình trong đêm vắng.
Dù biết lời con chẳng thể nào vang vọng,
Tới vuông đất mẹ nằm lưng núi quê hương.


Con lang thang vất vưởng giữa đời thường,
Đâu cũng sống không đâu thành quê được.
Còn quê mẹ cuối chân trời tít tắp,
Con ít về từ ngày mẹ ra đi.



Đêm tha hương con tìm lại những gì
Với đời thực chẳng bao giờ gặp nữa.
Mong hình mẹ lại hiện về giấc ngủ
Dù thêm lần con khóc giữa chiêm bao.
                                          ****************
Có rất nhiều nhà thơ viết về Mẹ . Vì mẹ là suối nguồn cảm hứng thi ca của mọi người , mọi thời đại. Nhưng bài thơ về mẹ trên đây quả là tiếng lòng nức nở trong đêm của nhà thơ Vương Trọng, từng câu chữ cũng phải rưng rức. Nước mắt của tác giả làm nhòe câu thơ và nhòe luôn cảm xúc nghẹn ngào cho những người đọc. Giấc chiêm bao rồi sẽ trôi vào hư không nhưng những giọt nước mắt thì còn nằm lại mãi về sau. Hình dáng người mẹ " Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn " khắc sâu, thổn thức không thể phai mờ suốt dọc bài thơ . Đó là nỗi vất vả  thiếu trước hụt sau , mẹ nuôi ta  một thời khó khăn của đất nước. Đó là hình ảnh người mẹ tảo tần, âm thầm mặc áo vá quanh năm ,  gánh gồng xiêu vẹo , như muốn níu kéo hoàng hôn chậm lại để còn tất bật với ngô hay khoai cho con chờ đợi ở nhà.  Sức nặng của đôi quang gánh, cái níu kéo thời gian chậm lại , sức rướn cuối ngày lao động của người mẹ thành ra cái hoàng hôn xộc xệch đầy nước mắt . Cái hoàng hôn xộc xệch ấy , như in hình mẹ lên nền trời , trong khung cảnh "Đồng sau lụt đường đê sụt lở" trở thành một hình tượng thật khó phai mờ khi gặp mẹ trong chiêm bao. Người Mẹ vùng miền khác cực nhọc nuôi con chỉ một thì người mẹ xứ Nghệ cực nhọc nuôi con với bao thiên tai đến mười.
                                          Có gì nấu đâu mà nhóm lửa
                                      Ngô hay khoai còn ở phía mẹ về.
 Hình ảnh này với  miền quê không phải là hiếm, nhưng thể hiện ra thành những câu thơ tài hoa như Vương Trọng thì không hề dễ. Những hình ảnh về bữa ăn thiếu cơm mẹ thường trả lời " Mẹ không thấy đói" , cơm độn khoai , sắn thì mẹ nhặt phần độn ấy ăn với lời khen " khoai ngon quá"; thấy thức ăn in ít mẹ thường phân bua " Mẹ không thích món này , các con cứ ăn đi"...Những hình ảnh quen thuộc này mãi khi ta khôn lớn mới nhận biết đó là sự hy sinh  vô cùng của mẹ dành cho ta.  Bài thơ tuy là riêng của ông nhưng chắc chắn chung của nhiều người. Nửa đêm thao thức và khóc thương vì hình bóng mẹ hiện về . Hình bóng mẹ ăn sâu vào giấc ngủ và đi suốt dọc đường đời của con với bao nhiêu là ray rứt , nhớ mẹ. Với mẹ , tất thảy chúng ta đều bé bỏng , trẻ dại . Khi ta biết yêu thương thì mẹ đã chẳng còn . Mẹ đã nằm sâu trong lòng đất . Mẹ yên nghỉ khi con đã đủ đầy.
                                  Dù biết lời con chẳng thể nào vang vọng,
                               Tới vuông đất mẹ nằm lưng núi quê hương.
 Vuông đất ấy nằm trên triền núi thuộc quần thể đồi núi bên dòng sông Lam trong đó có đồi Si và rú Qùy - thuộc xã Trung sơn, cách thi trấn huyện  7km. Đường đê sụt lở gây lụt lội năm nào trong câu thơ là đê bao vắt ngang đường quốc lộ. Nguyên cả bài thơ  đã được khắc lên phiến đá trắng đặt ngay cạnh mộ người mẹ nhà thơ. Gió mỗi chiều vẫn réo rắt trên lưng núi ấy .  Lời thơ ray rứt lòng người , vương vấn nỗi niềm, đau đáu cả đá cũng ngẩn ngơ. Mỗi lần có dịp ngang qua rú  Qùy lô nhô những tảng đá lòng tôi lại bật ra lời thơ của Vương Trọng. 
  ... Quê nội tôi có hai người họ Vương , cùng chung một làng Đông Bích,  đều là nhà thơ có tên tuổi .  Đó là Vương Trọng và Thạch Qùy. Cả hai ông đều là giáo viên dạy toán nhưng lại vứt giáo án toán xuống bến Than sông Lam quê tôi theo nghiệp...thơ.  Vương Trọng học khoa toán trường Đai hoc tổng hợp Hà nội - ra trường ông dạy toán trường văn hóa bộ Quốc phòng . Sau này ông trở thành nhà thơ Quân đội .Thach Qùy tên thật là thầy giáo Vương Đình Huấn , cũng là khoa toán , trường Đại hoc sư pham Hà nội , từng là giáo viên toán trường cấp 3 Đô lương .  Bút danh Thạch Qùy  là ông liên tưởng và gắn kết tên tuổi với  rú Qùy - Đá rú Qùy .Những năm  thập kỷ 80 , ông nổi tiếng về bài thơ " Với con " gây ồn ào , ầm ĩ một thời . Thơ ông giàu bản sắc riêng ,  mạnh mẽ cá tính nhưng rất sâu lắng. Tôi rất thích bài thơ  " Nhớ em ngày giáp tết " nhẹ nhàng của ông năm nào.
    Trời đã tết. Khói xanh mờ bụi nước
 Góc vườn con hoa Mận đã đơm khuy
Lòng như đất lặng thầm mơ dấu guốc
Cỏ thanh thiên hoa trắng đợi em về.
  Thi ảnh thật đẹp, lấp lánh sắc màu trong từng câu thơ. Nhưng hay nhất trong bài  có lẽ là " lặng thầm". Tình cảm ở cung bậc lặng thầm như đất - đó là sự  sâu thẳm về tình cảm , chín muồi về cảm xúc . Sâu nặng nên lắng đọng thành âm thầm ! Ngôn ngữ của nhà thơ làm người đọc liên tưởng đến một trời mêng mông thương nhớ, âm thầm chờ đợi . Không gian  yên ắng như bỗng bừng sáng , sống động khi bóng dáng em về...
                                                               *   *    *
 Những ngày cuối năm , nghe từng đợt rét đang tràn vào miền bắc mà không khỏi âu lo. Quê nhà tôi đang có mẹ già tuổi chín mươi , sống một mình. Tiếng goi Quê hương và lòng mẹ làm tôi bồi hồi bỗng nhớ về quê nội , nhớ hai câu trong bài  thơ của Vương Trọng :
                           Con lang thang vất vưởng giữa đời thường
                         Đâu cũng sống  không đâu thành quê được.
 Nỗi lòng như muốn nghẹn lại vì quê hương và mẹ chỉ có một. Có đi trăm núi ngàn sông như câu thơ Tố Hữu , cũng không thể nguôi ngoai hình bóng mẹ nơi quê nhà.  Nơi nào cũng sống , nhưng không đâu thành quê được! Câu thơ đã thốt lên như một tuyên ngôn , làm se sắt những con người xa xứ nhớ về mẹ .Cảm giác Sài gòn rực rỡ chỉ là nơi con ở trọ mà luôn ngóng về mẹ và quê hương càng thấy rõ hơn bao giờ hết .Dù còn nhiều khó khăn  chồng chất, mẹ còn sống thì ta còn về với mẹ ! Một mai nào , vì sao lạc rước linh hồn mẹ về trời, dẫu có hàng  trăm ngàn vàng bạc để mua lấy giây phút mẹ con bên nhau cũng không thể nào có được . Mẹ không thể sống mãi với chúng ta . 
                               Đêm tha hương con tìm lại những gì
                           Với đời thực chẳng bao giờ gặp nửa...
  Câu thơ xót xa như nức nở, hối tiếc ,  về hình bóng của mẹ  đã đi xa mãi không về , muôn đời không trở về và  nhắc nhở, đánh thức những ai còn mẹ trên đời , hãy yêu thương , trân trọng. Thời gian không ngừng trôi , mỗi ngày trôi đi là mẹ ta già thêm một chút, mẹ đang tiến dần về phía chân trời xa thêm một bước. Những giây phút quý giá hôm nay sẽ mãi mãi không bao giờ mua được trong tương lai.
 Nếu Vương Trọng từng khóc giữa chiêm bao khi hình mẹ hiện về thì nhiều người thuộc thế hệ "những năm khốn khó" cũng khóc ngay sau khi đọc bài thơ này.
  Lan man nhớ mẹ , nhớ quê , nhớ những vần thơ Vương Trọng, trong những ngày cuối năm nôn nao sắp về lại quê nhà , chép bài thơ này chia sẻ cùng bạn đọc.

   khuya 26/12/2011.

Liên kết với bài viết chủ đề về Mẹ , đọc thêm ( Bấm vào đây )

31 nhận xét :

  1. Bài viết xúc động , khác hẳn với cái cách bông lơn thường ngày "thấy ghét" của Lão!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lão vào bài cũ đọc là vì nhớ quê nhà trong Bão lụt và có ý viết thêm một khúc của bài này với nỗi nhớ quê hương và mẹ day dứt. Nhưng đọc lai rồi ngồi thẫn thờ nghĩ chuyện đâu đâu mà ko viết được. Đúng lúc ấy thì em vào còm ở blog lão nên lão muốn em chia sẻ nên mới vào đọc bài này.

      Xóa
  2. Bài này NM đọc hồi ở Yahoo Lão ạ. Giờ đọc lại vẫn thấy xúc động lắm. Lão này lắm chiêu trò thật đấy!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Đúng rồi NM. Hồi yahoo , Lời còm của NM đại ý thế này " Bài viết của lão xúc động quá làm NM nhớ mẹ và muốn chạy ngay về với mẹ". Có nhớ em - Lão mới nhớ lời còm chi tiết đến thế ! hehe . Chuyển nhà , tuy mất những lời ấy , nhưng trong lão vẫn còn nhớ đấy.

      Xóa
  3. Có gì nấu đâu mà nhóm lửa
    Ngô hay khoai còn ở phía mẹ về
    Đọc hai câu này cái cảm giác dâng trào niềm thương cảm cái cảnh khốn khó rau cháo qua ngày của người việt nam mình xưa kia Bán mặt cho đất bán lưng cho trời mà vẫn không đủ ăn .
    Những bài thơ mang hình tượng về mẹ luôn mang tới cho người đọc những cảm giác thật đặc biệt lão nhỉ ?Lão ca ca làm đệ nhớ tới má rồi http://3.bp.blogspot.com/--1Thn4boGxM/TexAz_56DfI/AAAAAAAAAvM/iKIVDUP79o8/s1600/YellowFaceTwo066.gif .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Đúng như chú nhận xét - câu này làm oằm lòng nhiều người đọc khi gợi nhớ về một thời khó khăn mẹ vất vả nuôi ta khôn lớn thành người . Cái vất vả ấy . ở quê hương đất cằn sỏi đá xứ Nghệ của lão lại còn gấp lên bội phần so với những nơi khác.
      Bài viết này hồi bên yahoo , là một trong những bài được chia sẻ nhiều nhất trong các bài viết của lão. Đã có khoảng 3 bốn người gì đó , xin lão mang về blog họ để lưu, đọc khi nhớ quê hương. Qua bài viết này , sau mấy năm tù mù về quê quán của Lão, mọi người mới biết là lão ở Xứ Nghệ ! Có quê cùng hai ông nhà thơ trong bài viết .

      Xóa
  4. Bài thơ trên của Vương Trọng thật hay, bài bình của bạn càng làm lay động thêm cảm xúc chân thành cho người đọc. Mình cũng quê Nghệ An có may mắn được quen biết bộ ba nhà thơ: anh em, chú cháu Vương Đình Trâm, Vương Trọng, Vương Đình Huấn ( Thạch Quỳ}. Họ Vương ở làng Đông Bích, xã Trung Sơn - Đô Lương là một hiện tượng hiếm thấy hội tụ nhiều nhà thơ nổi tiếng của đất nước. Năm 2013 Nhà Xuất bản Văn học mới xuất bản cuốn HỌ VƯƠNG THƠ TUYỂN, ( chỉ riêng họ Vương ở xã Đông Sơn - Đô Lương nêu trên) với gần 1000 trang in gồm 28 tác giả - nhà thơ họ Vương, với lời Tựa của Vương Trọng, Vương Long, Vương Cường cho ta thấy được sự tài hoa của " Vương văn gia phái"...
    Mới sang đọc bạn chưa nhiều nhưng mình thấy các bài viết của bạn thật hay và chuyên nghiệp cùng với một cảm xúc thật chân thành sâu lắng. Chúc bạn vui khỏe và có thêm nhiều sáng tác hay...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lão rất vui khi gặp người hiểu biết nhiều về quê nội của lão.
      Dù cách xa , nhưng lão vẫn luôn nhớ về quê mình và hôm nay vui vì biết thêm anh. Hy vọng chúng ta sẽ có những chia sẻ cùng nhau trong các bài viết. Loáng thoáng lời còm của anh ở Nhật Thành - lão biết là dân xứ Nghệ , vì thế lão đọc xong Nhật thanh những bài xưa cũ sẽ tiếp đến là anh. Đọc để hiểu biết và làm bạn của nhau nhé.
      Lão sẽ tìm đọc " Vương Gia Thơ Tuyển " như anh giới thiệu vì lão chưa hề được biết. Xin thành thật nói lời cảm ơn Q thứ Trường .

      Xóa
    2. Mình được nhà thơ Vương Đình Trâm gử từ Vũng Tàu qua đường Bưu điện tặng một cuốn HỌ VƯƠNG THƠ TUYỂN, đọc thấy thích và trân trọng lắm...
      Lão Tan vào google gõ HỌ VƯƠNG THƠ TUYỂN sẽ gặp nhiều bài viết của nhiều tác giả giới thiệu tập thơ này. Hoặc theo đường link sau để có thể vào đọc nhanh nhé:
      http://vnca.cand.com.vn/doi-song-van-hoa/Ho-Vuong---tho-tuyen---dau-an-de-lai-330280/

      Xóa
    3. cảm ơn lão Trương. Lão vừa theo link đọc xong.

      Xóa
  5. Em chỉ nói ngắn gọn thế này: quyết định trở lại blog của em cũng một phần vô tình phát hiện ra trang của Lão. Cảm ơn Lão thật nhiều.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hy vọng chúng ta sẽ hiểu biết nhiều hơn qua trang viết.Em viết khỏe đến độ lão ngạc nhiên đấy.Chúc em luôn có những truyện ngắn hay để lão và mọi người đọc.

      Xóa
  6. Không biết đầy đủ hoj tên anh, em gọi anh là lão Tân thân mến! Anh bình bài thơ của Vương Trọng hay lắm, mẹ em mới mất 2 năm nay và vẫn mơ gặp mẹ! Tỉnh dậy rồi nước mắt còn vương, thương mẹ đến vô cùng, một đời vất vả nuôi con cho chồng ra trận, em không nói được như nhà thơ "Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn.", cái lời bình của anh ngẫm sao đúng và hay đến vậy. Khóc giữa chiêm bao là cái khóc tương đồng nhớ mẹ, một của nhà thơ và cái khóc trong mơ của em. Nhà thơ nói được bằng thơ, anh nhận xét bài thơ với suy nghĩ "Nếu Vương Trọng từng khóc giữa chiêm bao khi hình mẹ hiện về thì nhiều người thuộc thế hệ "những năm khốn khó" cũng khóc ngay sau khi đọc bài thơ...
    Lan man nhớ mẹ , nhớ quê , nhớ những vần thơ Vương Trọng, trong những ngày cuối năm sắp về lại quê nhà , chép bài thơ này chia sẻ cùng bạn đọc." thì em thấy thương mẹ vô cùng!
    Cảm ơn nhà thơ, cảm ơn anh cho em đọc cách thể hiện cách thể hiện tình thương yêu kính trọng mẹ!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. trước đây lão vẫn vào ra blog em được. Dạo này chẳng hiểu sao không vào được , nó bảo... không được cấp phép vào blog ! ghê gớm thế.

      Xóa
  7. Lần đầu sang thăm, thấy lão viết sâu quá, thật phục lăn !
    Em cảm nhận lão là người đọc rất tinh ý và kĩ tính đó nhé ! Và cũng rất hài hước, đáng iu !
    Bàì thơ hay thật đấy, bài cảm nhận càng làm rõ hơn cảm xúc của thơ !
    Chúc lão săn được nhiều bài thơ, ý thơ hay nhé !
    Em !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cả hai ông nhà thơ ấy đều ở quê nội của lão. Và bài thơ này lão thuộc từ lâu lắm rồi. Ngồi lan man nhờ mẹ , nhớ quê nên lão viết từ thời còn yahoo.

      Xóa
  8. Vậy à, lão chia sẻ với mọi người, thật quý !
    Có bài nào hay, lão giớ thiệu thêm nhé !
    Chờ ...

    Trả lờiXóa
  9. Hình như quê Lão có trong 8 câu thơ này phải không ạ! Chúc Lão vui
    Một miền quê gắn tuổi thơ ngây
    Một Bánh đa vừng nhớ tới nay
    Một Bến đò Lường đưa rước khách
    Một Trù Sơn… khắc mãi nơi này
    Một vùng khoai sọ nghe mà thích
    Một nước khoáng sôi khói quyện mây
    Một Truông Bồn chiến tích còn đây

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Chính xác. Truông Bồn em nhắc trong bài thơ là địa danh gắn với chiến công thời chống Mỹ . Những người chuyên toán nhưng về sau thì giỏi về thơ văn như Xuân Sơn cũng có nét tương đồng như 2 ông nhà thơ quê lão , vì thế lão ko ngạc nhiên như mọi người. Trong một lần trò chuyện với thầy Huấn ( Thạch Qùy ) ông tâm sự - Ngày xưa ông chỉ mê và giỏi toán , lười và không mấy thích môn văn. Nhưng duyên số thế nào ấy , sau này ông theo nghiệp văn và trở thành hội viên hội nhà văn .

      Xóa
  10. Lão Tan ơi, ST tìm được bài ni và đọc rồi. ST rất thích bài thơ và thích luôn bài bình của lão đó. Khám phá tinh tường và sâu sắc lắm. Đúng là những câu thơ: " Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn" hay: "Có gì nấu đâu mà nhóm lửa? Ngô hay khoai còn ở phía mẹ về " là những câu thơ khiến ta đọc một lần là nhớ mãi và lão đã gảy thật trúng những ẩn ý trong những câu thơ đó.
    Lão sướng thế vì được cùng quê với các bậc tài danh thời nay. Mà không khéo lão cũng trong dòng " Vương gia thi phái" ấy chứ. Chà chà!!!

    Trả lờiXóa
  11. ÔI giời ơi ! Vô nhà Lão thấy giàu có đồ sộ toàn đồ cổ và hàng quý hiếm quá ! Những baì viết rất hay ! Có điều xin mạn phép được hỏi tông tích Lão được không có gì Lão gửi email con em qua địa chỉ thuhuong72phạm@gmail.com nhé ! Lão có thể tặng em 1 bài bình luận không nếu đựoc thì em sướng cả đời đó . Thực tình em chỉ là con ếch trốn đáy giếng lâu năm tự dưng có ma nhập nên viết được hơn 2 năm nay thôi . Còn cái Blog của em cũng làm đựoc 1 năm rưỡi mà em chẳng biết cách nào làm cho đẹp và dễ nhận xét như bên đây . Khi nào Lão chỉ giúp em nhé !

    Trả lờiXóa
  12. Bài thơ và cả bài bình thơ của anh thật xúc động. Kha đọc xong, nhớ mẹ.... mà không cầm nổi nước mắt đó.

    Trả lờiXóa
  13. Đọc bài này của Lão lâu rồi. Giờ qua đọc lại vẫn một niềm cảm xúc. Cách Lão bình thơ rất tự nhiên, dễ đi vào lòng người. Em nghe hoang mang riêng mình trong thông điệp mà Lão nhắc đến ở cuối entry, bởi em chưa đi qua "những khúc quanh cuộc đời", chưa đau đớn vì mất mát. Dẫu sao đi nữa... tất cả chúng ta đều phải đi về phía trước. Khối óc thì hiểu rõ mà trái tim mình thì cố chấp lo sợ. Ghét thế đấy!
    Lão ơi, thêm một năm mạnh khỏe bình an bên gia đình nhé.

    P/s: Em vui vì Cô của em có thêm bạn mới. :)

    Trả lờiXóa
  14. Bài thơ cùng bài bình thơ đã nói hộ bao người về nỗi nhớ Mẹ da diết khi năm hết Tết đến.
    Chúc bạn cùng gia đình năm mới Vạn Sự Cát Tường nhé.

    Trả lờiXóa
  15. Bài thơ hay, bài bình thật hay! Em đọc mà cứ nghèn nghẹn mãi..
    Cảm ơn Lão đã chia sẻ!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ngèn ngẹn thôi nhé - mà có khóc thì lão xin được ...dâng khăn cho người đẹp lau nước mắt ! haha

      Xóa
    2. Ngèn ngẹn thôi nhé - mà có khóc thì lão xin được ...dâng khăn cho người đẹp lau nước mắt ! haha

      Xóa
  16. Lại có dòng họ nó được cái long mạch cường hay sao ấy nhỉ. Hay cụ tổ được táng ở cuộc đất ''tích giác điền''. Chữ nghĩa của họ không chỉ làm rạng danh dòng họ mà còn để lại cho loài người. Những câu thơ tuyệt hay. Có vẻ khen bao nhiêu cũng là thừa vì vốn nó đã hay và ai đọc chẳng phải khen.
    Về phần Laotan thì Sỏi không nói được gì.

    Trả lờiXóa
  17. Nay mới vào đọc !
    Bài thơ của ông Vương Trọng đẫ hay , qua lời bình của Lão thì bài thơ lại mang một đời sống khác . Nó đẹp hơn , đằm thắm và khắc khoải hơn . Salam cũng là người xứ Nghệ , quê ngoại ở thị trấn Đô lương , đã từng sống qua thời khốn khó đó nêm cảm nhận của mình khi đọc bài thơ và lời bình của Lão thấy lòng mình chùng xuống . Có một nỗi niềm xót xa thương cảm không diễn tả được . Qua lời bình của Lão Salam như chạm được vào giấc mơ của ông Trọng vậy

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Đủ mặt bạn bè vô tình gặp nhau ở bài này rùi nhé.

      Xóa

:) :( :)) :(( =))

Lên Trên! Xuống Dưới!